Bố cục tạo hình trong không gian kiến trúc là một trong những phần rất quan trọng trong kiến trúc mà bạn cần phải lưu ý. Bài viết dưới đây sẽ cho bạn biết những kiến thức hữu ích về những khái niệm trên.
Mấu chốt của bố cục tạo hình không gian kiến trúc
Khái niệm không gian kiến trúc và bố cục tạo hình không gian kiến trúc
Con người sống giữa thiên nhiên trong không gian rộng lớn gọi là môi trường sống – nhờ bàn tay con người mới tạo lập nên không gian kiến trúc. Bố cục tạo hình không gian kiến trúc là sự biểu hiện bố cục hình khối kiến trúc dưới sự tác động của ánh sáng tạo nên một tác phẩm nghệ thuật hấp dẫn và gây cảm xúc cho người xem
Sự hình thành không gian kiến trúc Điểm – Đường – Mặt – Khối
Không gian kiến trúc tạo ra để đáp ứng nhu cầu sống và hoạt động của con người.
+ Nhu cầu con người và xã hội ngày càng phát triển, không gian kiến trúc phải đáp ứng.
+ Không gian kiến trúc chịu ảnh hưởng của những điều kiện vật chất, kinh tế, khoa học kỹ thuật, công nghệ và văn hóa, xã hội.
Phân loại bố cục tạo hình không gian kiến trúc
Phân loại theo giới hạn không gian
+ Không gian bên trong nội thất – Không gian nội thất kín: thường được tạo nên nhờ kết cấu bao che như tường, cửa, sàn, mái, giới hạn 6 mặt tạo nên hình khối kiến trúc.
+ Không gian nội thất hở. Vài mặt được giải phóng bởi các vách bao che như hiên, logia, sân trời có giàn.
+ Không gian ước lệ, ảo hay ẩn dụ. Được giới hạn bởi chủ thể kiến trúc hay một biểu tượng.
+ Không gian bên ngoài nội thất. Bao gồm không gian cận cảnh – ngoại thất sát kề công trình và không gian viễn cảnh – ngoại thất ngoài tầm ảnh hưởng công năng nhung có đóng góp cho cảnh quan khu vực.
Phân loại theo công năng
Không gian sử dụng:
Không gian chính: phục vụ các yêu cầu chính như phòng ở, ngủ, khách, các phòng làm việc, phân xưởng nhà máy.
Không gian phụ: các không gian phục vụ cho các không gian chính như bếp, vệ sinh trong nhà,…
Không gian giao thông:
Giao thông theo phương ngang: sảnh, hành lang,…
Giao thông theo phương đứng: cầu thang, tháng máy, dốc thoải,…
Các bộ phận liên hệ giữ bên trong và bên ngoài:
Quy luật bố cục tạo hình không gian kiến trúc
Thống nhất: vật liệu, kết cấu, công năng.
Biến hóa: hình dáng, vật liêu, màu sắc, chất liệu
Biểu hiện cụ thể
** Tương phản vi biến: Kích thước, hình dáng; Chiều hướng; Đặc, rỗng; Màu sắc, chất liệu, bóng đổ.
- Vần luật. Có tính chất triển khai theo một hướng mà vần luật giao thoa tạo nên bởi sự đan chéo theo hai hướng đứng và ngang hoặc hiệu quả đa hướng.
Vần luật liên tục
Vần luật tiệm biến
Vần luật lòi lõm
Vần luật giao thoa
- Chủ yếu, thứ yếu
Tổ hợp trục.
Dùng thủ pháp tương phản và hô ứng.
- Trọng điểm
- Liên hệ, phân cách. Có tầm quan trọng trong việc hình thành hiệu quả thống nhất và biến hóa.
Liên hệ và phân cách hình khối không gian.
Liên hệ và phân cách của tổ hợp mặt đứng.
Ví dụ cụ thể về tương phản, vi biến trong ứng dụng bố cục tạo hình không gian kiến trúc
Tương phản và vi biến là sự vận dụng mức độ khác nhau của một nhân tố tổ hợp với liều lượng nhiều hay ít để đạt được hiệu quả nghệ thuật. Trong nghệ thuật kiến trúc, tương phản và vi biến là những biểu hiện hình khối, mặt đứng tạo ra những cảm xúc ở những mức độ khác nhau.
a/ Tương phản
Là sự khác biệt rõ ràng giữa hai vật thể, hai hình thể làm nổi bậc lên những đặc điểm của chúng. Tức là khác biệt về không gian và độ lớn và sự chênh lệch độ lớn càng mạnh thì cảm xúc gây ra cho người xem càng mãnh liệt . Tương phản còn có thể khác biệt về màu sắc là nổi bậc thêm cho nhau.
b/ Vi biến
Khi các khối có hình khối, đổ bóng, màu sắc khác nhau ít, người ta nói kiến trúc có tính chất vi biến. Vi biến – nói lên hai trạng thái của thuộc tính, là một thủ pháp quan trọng để đạt được hiệu quả thống nhất và biến hóa. Vi biến là sự tương phản nhẹ, chuyển biến dần dần, khác biệt nhau rất ít như sự chuyển dần, thu nhỏ hình khối của những tòa tháp trong những ngôi đền cổ đại và những tháp vô tuyến truyền hình hiện đại.
Những định hướng tạo nên tương phản, vi biến trong bố cục tạo hình không gian kiến trúc.
c/ Tương phản, vi biến trong kích thước, hình dáng, chiều hướng
Kích thước, hình dáng, chiều hướng có thể tạo thành bởi các yếu tố hình học đặc trưng cho ngôn ngữ tạo hình kiến trúc về khối, diện, tuyến. Tạo thành hình tượng kiến trúc giàu sức biểu hiện qua “phương tiện” tương phản và vi biến.
Hai hình bằng nhau, hình được phù trợ bằng những hình lớn xung quanh sẽ cảm thấy nhỏ hơn hình được vây quanh bởi những hình nhỏ hơn.
d/ Tương phản thông qua các quan hệ ngôn ngữ hình thái học
Người ta thường dùng tương phản của đường, tương phản của hình và tương phản của số lượng để đạt được hiệu quả cần thiết.
Sự tương phản và vi sai của hướng. Hướng đứng và hướng ngang, sẽ làm phong phú hơn hình tượng kiến trúc.
e/ Tương phản vi biến trong đặc và rỗng, kín và hở
Những bộ phận khác nhau của kiến trúc là những mảng tường, những phần rỗng của kiến trúc là những cửa sổ, cửa đi, hành lang, hiên… tác động vào cảm giác của con người, gây ra những liên tưởng, những cảm giác khác nhau: vững chắc, nhẹ nhàng, thanh thoát…
f/ Tương phản và vi biến của màu sắc, chất cảm và bóng
Bóng: do nguồn sáng gây ra, là yếu tố quan trọng tạo nên ấn tượng mỹ cảm. Cũng như màu sắc và chất cảm của vật liệu.
Bố cục tạo hình không gian kiến trúc là môn nghệ thuật có cơ sở rất quan trọng. Giúp các sinh viên kiến trúc căn bản vẽ, bố cục thiết kế công trình kiến trúc, quy hoạch đô thị, trang trí nội ốc. Tạo dáng các sản phẩm mỹ thuật công nghiệp, vẽ kiểu thời trang, đồ họa,…
Bài Viết Liên Quan:
Tag: cơ sở tạo hình kiến trúc, bố cục tạo hình trên mặt phẳng, các phong cách thiết kế nội thất, ý nghĩa của lực thị giác trong cơ sở tạo hình kiến trúc.
