3. Diện

Khi một đường di chuyển, nó sẽ tạo thành diện. Chúng ta có thể thấy diện hiện hữu theo 3 kiểu:

a. Hình dương

Đây là hình dạng tích cực, hiện hữu cụ thể trong không gian.

***Ví dụ: Trong “Cuộc đấu tay đôi” của Gérôme sau lễ hội hóa trang, các hình bên trái là một phần của không gian hiện hữu nhưng ông đã cố ý sắp đặt nhóm người đó để cho ra một hình tam giác, nó được coi là một hình dạng tích cực.

Jean-Léon Gerôme, The Duel After the Masquerode, 1857 – 1859

 

b. Hình âm

Là khoảng không gian có hình dạng nhưng không gian xung quanh nó đã bị lấp bởi các hình thật. Đây là hình dạng âm, khoảng âm trong không gian.

***Ví dụ: Trong bức tranh “St.Sebastian Succoured by Holy Women”, phần nền là cây cối um tùm đan xen nhau để lại một khoảng không gian âm, không gian âm này trông như một hình tam giác lơ lửng trên mọi người đang sinh hoạt làm gì đó.

Jeans-Baptiste Camillie Corot, Holy Woman (1851-1873)

 

c. Hình ẩn

Là hình ảnh được gợi lên từ các đường nét, sự vật đã hiện hữu trong tranh. Chúng được tạo ra liên tiếp từ những phần còn lại trong bức tranh và sẽ dẫn dắt để mắt chúng ta có thể tự lấp những chỗ thiếu, cho ra được hình dạng này.

 

***Ví dụ: Trong một tác phẩm của Dujin, đường cong dài của cây và các nhánh rủ xuống, liên kết với hai người vợ đứng dưới sau đó men theo đường cong của những tảng đá dẫn trở lại cái cây. Điều này ngụ ý mang hình ảnh bầu dục có chứa đối tượng và nhóm chúng lại với nhau.

 

Hình dạng dương, hình dạng âm, hay hình dạng ẩn đều quan trọng như nhau đối với hội họa. Để tạo ra một bức vẽ, ta cần phải có ý thức về hình dạng và cách chúng liên quan đến lẫn nhau

Khi vẽ, chúng ta cũng phải xem xét độ nhận dạng của hình ảnh đó đối với người xem. Điều này đặc biệt cần thiết trong thiết kế hoặc phim hoạt hình bởi vì nó tạo được góc nhìn trừu tượng trong cuộc sống. Có nghĩa là nó phải được lên kế hoạch rõ ràng để truyền đạt ý tưởng. Để đảm bảo thiết kế dễ nhận dạng, người thiết kế sẽ đặc biệt chú ý đến bóng của đối tượng trong tác phẩm. Bóng được tạo ra sau khi loại bỏ tất cả các chi tiết bên trong hình dạng và bôi đen nó. Bóng nếu được thiết kế tốt sẽ giúp người xem nhận dạng được rõ ràng và không bị nhầm lẫn.

***Ví dụ: Hai nhân vật của Tiến sĩ Sullivan vẫn được nhận dạng rõ ràng bằng hình bóng của họ. Dù họ có quay lưng lại nhau thì hình dáng cơ thể vẫn khác nhau. Một người chiếc mũ vuông cao và người còn lại với một chiếc mũ tròn ngắn sẽ cho khán giả phân biệt được hai nhân vật ngay lập tức.

 

Điều này cũng áp dụng cho tất cả những gì liên quan đến hội họa và thiết kế, không chỉ là phim hoạt hình.

****Ví dụ như Bức tranh “Two Men Contemplating the Moon” thể hiện sự mạnh mẽ, gai góc của hai nhân vật và cây cối xung quanh, làm cho bức tranh trông rõ ràng và quyến rũ hơn.

***Một ví dụ khác là Hiroshige cũng tạo ra hình bóng mạnh mẽ của cây cối và nhân vật. Ông xếp thêm một lớp bố cục của mình với bóng của ngọn đồi xa với một người đi bộ. Sự cẩn thận khi vẽ bóng và cân bằng các hình dạng cho chúng rõ ràng và dễ nhận diện hơn.

Hình dạng cũng có thể chia thành 2 loại: hình dạng hình học và hình dạng tự nhiên.

+ Hình dạng hình học

Là các hình toán học lặp lại theo các hình tròn, tam giác, vuông hoặc các hình dạng đồng nhất tương tự. Thường thì dạng hình học có xu hướng mang cảm giác nhân tạo, những thứ do con người làm ra. Bản khắc gỗ dưới đây tái hiện ngôi đền Shinto, sử dụng các hình học là chữ nhật, tam giác để nhấn mạnh vào nó, làm nổi bật bằng cách nhấn mạnh vào nó với các yếu tố tự nhiên của khu rừng xung quanh.

+ Hình dạng tự nhiên

Là những hình dạng bất thường và không theo toán học, liên quan nhiều đến yếu tố tự nhiên. Bức vẽ của Ogata Gekko thể hiện linh hồn của cây anh đào, ngăn chặn một ai đó có ý định chặt nó. Gekko sử dụng hình dạng hữu cơ để vẽ nên các đường nét của cây. Ông liên kết hình ảnh linh hồn với cây bằng cách lồng phần áo choàng của cô gái uốn lượn theo hình dạng cây. Điều này thể hiện mối liên hệ của cô gái với cây anh đào và úp mở về việc cô không thuộc thế giới thực.

 

Hình dạng cũng có thể mang cảm xúc. Hình dạng nhọn mang cảm giác chuyển động hoặc có tính đe dọa như lửa hoặc răng nhọn. Hình vuông, hình chữ nhật hoặc hình tam giác để nằm trên mặt phẳng tạo cảm giác ổn định như các tòa nhà hoặc trụ cột. Các hình bo tròn tạo cảm giác thoải mái và an toàn như bóng bay hoặc gối, bất kể nó là một hình âm, hình dương hay hình ẩn, kể cả các dạng hình học và hình dạng hữu cơ .

Bức tranh nổi tiếng của Hokusai là “Under the Wave off Kanagawa”, được thiết kế với nhiều đầu nhọn ở làn sóng trông như răng hoặc móng vuốt, hàm ý đe dọa những người đàn ông trên thuyền. Điều này khiến cho yếu tố thiên nhiên trở thành một con quái vật hung ác. Toàn bộ bố cục được tạo thành từ nhiều hình tam giác và hình nhọn, khiến cho ta có cảm giác những con thuyền đang gặp nguy hiểm và cho thấy sức mạnh của thiên nhiên.

Trong bức tranh “Interior with a young couple”, Pieter De Hooch đã vẽ nội thất với họa tiết thiết kế chính là hình vuông và hình chữ nhật đứng, khiến người xem cảm nhận được sự ổn định. Các đường chéo trong bức tranh cũng chỉ là từ cạnh hình vuông hoặc hình chữ nhật trong phối cảnh. Việc sử dụng tất cả các hình vuông và hình chữ nhật tạo cảm giác thiết kế cực kỳ ổn định và có tính tĩnh.

Căn phòng hình chữ nhật của Hooch trông rất ổn định, nhưng thực chất hình dạng ổn định nhất lại là hình tam giác đặt nằm trên mặt phẳng. Trong khi một tam giác nghiêng trong không gian sẽ tạo cảm giác năng động hoặc không ổn định thì một hình tam giác đặt nằm trên mặt phẳng ngang thì ổn định và khó di chuyển nhất. Điều này dựa vào cơ sở phân tích vật lý trong thực tế.

Charles Camino vẽ người bán rong Ả Rập với tư thế thiền định, trông một hình tam giác ngồi trên mặt phẳng, đặt ở vị trí thấp trong bức tranh. Điều này không những tạo sự ổn định mà còn tạo cho hình tam giác trọng lực đẩy xuống đáy bức tranh, sao cho nhân vật trông thật bình tĩnh, cân bằng và rất ổn định.

Bức tranh về nhà triết học Diogenes của họa sĩ Gerome, mô tả ông đang ngồi thoải mái trong nhà – là một cái nồi đất lớn của ông với những chú chó bao quanh. Những chú chó này là biểu tượng cho chủ nghĩa yếm thế* của ông. Vòng tròn lớn của cái nồi chiếm ưu thế trong bức tranh và vòng tròn đó chứa ông – Diogenes, khiến người xem có cảm giác rằng ông được an toàn và bảo vệ trong nơi ở khiêm tốn. Nhưng khi chúng ta kết hợp tất cả các yếu tố trong bức tranh, sẽ có một ý nghĩa truyền tải khác.

Trong cấu trúc cơ bản từ bức tranh của Gerome, ngoài vòng tròn lớn, ta có hệ thống các đường ngang dọc đan nhau, thêm vào đó là hình tam giác ổn định từ Diogenes ở dạng nằm, được bảo vệ trong nồi tròn. Những chú chó đại diện cho chủ nghĩa yếm thế tạo thành các hình tam giác ổn định, tách Diogenes khỏi xã hội phía sau. Đó cũng là những gì Diogenes đã làm khi sống, ông chỉ trích xã hội và cô lập mình với thế giới bên ngoài. Gerome sử dụng các yếu tố của thiết kế để kể chuyện về Diogenes, giúp chúng ta cảm nhận được sự cô độc của ông.

 

Qua những thông tin tổng hợp trên, các bạn hẳn cũng nắm được những yếu tố quan trọng trong bố cục. Khi thiết kế hoặc vẽ, hãy nghĩ về những gì bạn muốn khán giả cảm nhận được những yếu tố tạo hình nào sẽ gợi lên cảm xúc đó. Và từ đó, từng bước từng bước thể hiện của bạn sẽ gây ấn tượng cho người xem và họ sẽ hiểu được những gì bạn muốn truyền tải.

Nguồn: Drawsh Studio